Als je vader of moeder wordt, heb je recht op een aantal verloven. Zoals zwangerschapsverlof en bevallingsverlof als (toekomstige) moeder en op geboorteverlof als haar partner. Ook kennen we ouderschapsverlof in Nederland. Vanaf 2 augustus 2022 verandert het ouderschapsverlof een beetje, op een positieve manier. Een deel wordt betaald ouderschapsverlof. Wat dat is en hoe je het kan inzetten vertel ik je in dit artikel.

(Onbetaald) ouderschapsverlof

Als nieuwbakken ouder heb je recht op ouderschapsverlof. Dit is 26 keer het aantal uur dat je in de week werkt. Als je 32 uur per week werkt heb je recht op (32 x 26 =) 832 uur ouderschapsverlof. In de regel is dit verlof onbetaald, tenzij het anders in jouw cao staat vermeld. Je bouwt er ook geen vakantiedagen over op.

Het voordeel van ouderschapsverlof is dat je contract niet verandert, maar je wel tijdelijk minder kan gaan werken. Als je ouderschapsverlof op is, dan ga je weer het aantal uren werken zoals afgesproken in je contract. Hierdoor kan je meer tijd met je jonge kind(eren) doorbrengen. Het idee is dat moeders en vaders hiervan gebruik maken en dat het er ook voor zorgt dat vaders meer tijd met hun kinderen doorbrengen. Dat stimuleert moeders om (meer) te gaan werken.

Regels

Er is wel een aantal regels verbonden aan ouderschapsverlof. Zo dien je het in te zetten voor de 8e verjaardag van je kindje. Voor ieder kind krijg je nieuwe uren ouderschapsverlof, welke je zelfs tegelijk kan inzetten. Je hoeft dus niet eerst het ene verlof op te maken voordat je het andere inzet. Bij een tweeling heb je recht op verlof voor beide kinderen. Dus 2 keer 26 keer het aantal uren dat je werkt in de week. Ook is ouderschapsverlof mogelijk voor stiefkinderen, pleegkinderen en adoptiekinderen. Ouderschapsverlof vraag je uiterlijk 2 maanden van tevoren (schriftelijk) aan bij je werkgever.

Het is een recht

Ouderschapsverlof is een recht, en dat mag je werkgever je niet weigeren. Dat mag alleen als de voortgang van het bedrijf in gevaar komt en dan nog moet de werkgever je vragen het anders in te roosteren. Uiteraard overleg je met je werkgever hoe jij je ouderschapsverlof wilt gaan inzetten. Je mag het in één keer inzetten, waardoor je een half jaar vrij bent. Je mag ook elke week een paar uur inzetten voor meerdere jaren, totdat je potje op is.

Nieuw: betaald ouderschapsverlof

Vanaf 2 augustus 2022 zijn 9 van de 26 weken van je ouderschapsverlof betaald. Supergunstig dus, want je gaat er sowieso op vooruit. Waar je eerst niets krijgt, krijg je nu 70% doorbetaald*. Uiteraard gelden ook hiervoor een aantal regels.

Zo moet je deze 9 weken opmaken in het eerste levensjaar van je kindje. Het geldt dus niet alleen voor kinderen die na 2 augustus geboren worden. Ook moet je natuurlijk nog uren over hebben van het ouderschapsverlof. Heb je alle 26 weken reeds opgenomen? Dan vis je helaas achter het net.

Zijn deze 9 weken niet op voor de eerste verjaardag van je kind? Dan kan je ze daarna nog inzetten als onbetaald ouderschapsverlof. Je totale potje is dus 26 weken, waarvan maximaal 9 weken betaald en 17 weken onbetaald.

Hoe zet je betaald ouderschapsverlof in?

Net als onbetaald ouderschapsverlof kan je deze 9 weken ook naar eigen wens én in overleg met je werkgever inzetten. Hieronder schets ik een aantal scenario’s:

1. Aansluitend aan je bevallingsverlof

Je zou ervoor kunnen kiezen om je bevallingsverlof te verlengen met 9 weken of een deel daarvan. Tijdens je bevallingsverlof krijg je 100% doorbetaald. Je kan er dus voor kiezen om 9 weken langer bij je kleintje te blijven én doorbetaald te krijgen (voor 70%). Natuurlijk kan je de overige 17 weken ouderschapsverlof ook inzetten, maar die zijn dan niet betaald.

Als eerst jij als moeder 9 weken extra opneemt en als jouw partner daarna 9 weken verlof opneemt, zou dat betekenen dat jullie kindje 18 weken later naar de kinderopvang gaat. Ook daar bespaar je een hoop geld mee!

2. Na 9 maanden om te blijven kolven op het werk

Als je borstvoeding geeft heb je recht om op het werk te kolven tot je kindje 9 maanden oud is. Je mag een kwart van je uren per werkdag gebruiken om te kolven, of om je kindje live te voeden als het kinderdagverblijf of de oppas dichtbij je werk is. Werk je 8 uur per dag? Dan mag je dus 2 uur per dag bezig zijn met kolven. Dit krijg je doorbetaald.

Na deze 9 maanden behoud je het recht om te kolven, maar krijg je dit niet meer doorbetaald. Dan moet je dat op een andere manier gaan regelen. Kolven in je lunchpauze, een uurtje langer doorwerken of ouderschapsverlof of vakantie uren opennemen voor de tijd dat je kolft.

Met de komst van het betaalde ouderschapsverlof kan je ervoor kiezen om per dag 1 tot 2 uur ouderschapsverlof op te nemen, om die tijd te gebruiken om te kolven. Stel je werk 32 uur per week, dan heb je in totaal recht op 288 uur betaald ouderschapsverlof. Als je 2 uur per dag bezig bent met kolven, dan kost je dat 8 uur per week. Theoretisch zou je dan 36 weken door kunnen. Dat red je alleen niet, omdat je deze uren moet inzetten vóór de eerste verjaardag van je kindje. Om 3 maanden door te kunnen kolven, heb je zo’n 100 uur nodig.

3. Verspreid over het eerste jaar

Ook kan je ervoor kiezen om een halve of hele dag minder te gaan werken. Stel je hebt een arbeidscontract van 32 uur en je wil 8 uur minder gaan werken. Je hebt in totaal recht op 288 uren betaald ouderschapsverlof. Je kan dan 36 weken lang 8 uur minder werken. Na deze 36 weken kan je de rest van je ouderschapsverlof inzetten, maar dat is dan onbetaald.

4. Verdeeld over aan aantal kortere periodes

Je mag ouderschapsverlof ook inzetten verdeeld over een aantal kortere periodes. Bijvoorbeeld omdat je op (wereld)reis wil met je gezin en je daarvoor 6 weken verlof op wilt nemen. Of om als partner na de standaard vijf dagen partnerverlof na de bevalling drie weken thuis te zijn om samen met je vrouw die eerste pittige weken door te komen en om aan het einde van haar verlof nog twee weken op vakantie te gaan. Je mag het inzetten hoe jij wil, maar doe dit wel in overleg met je werkgever. Wel zo netjes ?.

Hoe ga ik het zelf inzetten?

Dat weet ik nog niet. Ik heb er al wel wat gedachtes over, maar ik moet nog overleggen met mijn werkgever. Ik neem sowieso 4 uur ouderschapsverlof per week op. Dat deed ik al (na Laurens geboorte) en zal ik ook blijven doen na Thomas’ geboorte. Het voordeel is wel dat deze tot Thomas’ 1e verjaardag dus betaald zijn. Sowieso een fijne bijkomstigheid voor mij.

Ik heb een contract van 32 uur, dus ook ik heb recht op 288 uren betaald ouderschapsverlof. Wel moet ik dit opmaken voor Thomas’ eerste verjaardag in december. Dat betekent dat ik maximaal 19 weken heb om deze uren in te zetten. Maar om nou zo’n 16 uur per week verlof op te nemen en dus maar 2 dagen te werken lijkt me niet ideaal. Voor mij niet en voor mijn werkgever niet.

Misschien kan ik wel twee weken vakantie opnemen, naast die 4 uur per week. Of maak ik van die 4 uur verlof 8 uur. Ik weet het nog niet. Wel weet ik dat dit nu een gunstige situatie is, die uiteraard niet gratis is.

Gunstig maar niet gratis

Dat realiseer ik me maar al te goed. Het is natuurlijk superfijn dat je nu een deel van je ouderschapsverlof betaald krijgt. Helemaal als je het toch al inzette. Eerst kreeg je niets, nu krijg je 70% van deze uren. Maar als jij van 100% van je salaris moet leven, dan is het inleveren van 30% best veel. Dan is het leuk dat deze regeling er is, maar niet voor jou. Dat geld kan jij niet missen voor 2 maanden (of voor 4 maanden als je partner ook ouderschapsverlof opneemt). Het is een gunstige regeling, maar dus zeker niet gratis.

Meer weten?

Wil je meer weten over ouderschapsverlof? Lees dan alle informatie op de website van de Rijksoverheid en het UWV.

Wist jij al van deze nieuwe regeling? Ga jij er gebruik van maken en zo ja, hoe doen?
Liefs Aaf

* In maart 2022 maakte de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bekend dat de uitkering omhoog gaat van 50% naar 70% van het dagloon. Let op: Het percentage van 70% is nog niet definitief vastgesteld.